Doorgaan naar hoofdcontent

The Galileo Fallacy


What is the Galileo Fallacy?

People defending an extraordinary claim often refer to their heroes as modern-day Galileos. The argument comes in different forms and sounds a bit like this: "He is being persecuted by the establishment, just as Galileo found himself opposed by the establishment". Most of the instances of this argument are actually fallacies, as I will attempt to show.


High dilutions

I will first show that defenders of the following case invoke the Galileo Fallacy and then I will show how it is not comparable to the case of Galileo (using a bit of a Bayesian perspective). 

The case is that of Jacques Benveniste and his claim to fame within the homeopathy community. As you perhaps know, homeopathic 'remedies' are so diluted that they physically do not contain any element of the diluted substance. So there is actually nothing in it (pun intended). Jacques Benveniste published an article in Nature in 1988 claiming that human white blood cells react to substances that highly diluted that there is probably no molecule left in the solution. Sir John Maddox (then editor of Nature) agreed to publish the article if they were allowed to send a team of investigators to the Benveniste lab to find out how they got this remarkable result. The investigation was filmed by the BBC program Horizon. In the end the team found that the cell-counting procedure was not blinded properly and after proper blinding the effect disappeared. 


Still, some people think Benveniste was right and claim he was "too far ahead", as Nobel laureate Luc Montagnier said in an interview in Science. The French Nobelist actually calls Benveniste a modern Galileo, so this is a perfect example of the Galileo Fallacy. But why should this be regarded as a fallacy and not a proper argument?

Prior odds

In looking if the argument is justified I would like to take a bit of a bayesian approach. All that means is that I am going to look at the prior evidence. Let's take a simplified look at Bayes' rule: 

prior odds x likelihood ratio = posterior odds 

or

previous factual belief x new evidence = revised factual belief

It shows how you should change your belief to the availability of new evidence, but it relies crucially on prior evidence or odds. If we now compare the case of Benveniste with the case of Galileo we see that the prior odds in both cases differ. In the 17th century Galileo provided new evidence that should be evaluated against the prior odds or previous factual belief (geocentric model). The evidence for the geocentric model was quite weak, thus new evidence has a high chance of updating or revising the factual belief. But this update of belief was exactly the thing that was opposed. If we are to look at the case of Jacques Benveniste and regard the prior odds, we can see that these have to be very high. If Benveniste's findings were true, we should take a long and hard look at the foundations of physics, chemistry, medicine, pharmacology, etc., because these would be highly incorrect. Thus, I would state that due to the difference in prior odds the case of Benveniste is in no way comparable to that of Galileo.

Finishing, I think Tim Minchin states the prior odds of Benveniste's research most impeccably in his beat poem Storm when he proclaims:


It's a miracle! Take physics and bin it!
Water has memory!
And while it's memory of long lost drop of onion juice is infinite
It somehow forgets all the poo it's had in it!
You show me that it works and how it works
And when I've recovered from the shock
I will take a compass and carve Fancy That on the side of my cock


Reacties

Populaire posts van deze blog

Kurkuma: Wondermiddel of gewoon een wortel? Een panacea in de keukenkast Het zou zo maar kunnen dat je een waar wondermiddel in de keukenkast hebt staat. Als we in ieder geval de vele berichten over kurkuma op gezondheidswebsites mogen geloven. Zo lezen we op WantToKnow.nl dat de geelwortel kan helpen bij sommige vormen van kanker, diabetes, depressies, leverziekten, reuma, en overgewicht. Healthwatch.nu meldt dat kurkuma "ongeveer 100 keer minder giftig is dan chemotherapie" en effectiever is "bij de bestrijding van kankerstamcellen". Op thetruthaboutcancer.com lezen we dat het de groei van kankervellen stopt. Kanker lijkt tot dusver de meest genoemde toepassing te zijn van de geelwortel, maar mens-en-gezondheid.infonu.nl weet ons te melden dat ook Alzheimer tot de toepassingen behoort. Maar dit soort berichtgeving is niet alleen te vinden op websites met meer alternatief gedachtegoed. Ook de Volkskrant doet een duit in het mandje in een interview met...

Fantastische claims

Deze week kwam ik op Facebook een aankondiging tegen van een Max Masterclass door hoogleraar Erik Scherder. Daarin legt hij uit hoeveel baat vooral onderpresterende leerlingen hebben aan beweging. Aan de hand van een studie legt hij uit dat deze leerlingen meer leren wanneer zij tussendoor kunnen bewegen. Onder de aankondiging regende het complimenten voor de hoogleraar, zoals hieronder te zien is. Eén persoon reageert "Zo simpel en zoveel resultaat!", een ander vindt het "Geweldig wat het doet!". Dat klinkt natuurlijk fantastisch. Maar fantastische claims kunnen soms te mooi om waar te zijn. Daarom beslo ot ik de studie die Scherder in de aankondiging beschrijft eens beter te bekijken. Wat Scherder claimt dat de studie zegt Op het grote scherm achter Scherder heeft hij een figuur geprojecteerd uit een studie van Eric Drollette en collega's uit 2014 . Scherder legt ons uit wat we zien. De bovenste twee plaatjes "zijn de kinderen nog in rust,  er i...

Bewijs in het onderwijs

In mijn vorige blog claimde ik dat de wetenschap hot is. Daarnaast hebben we tijdens het laatste decennium haast een rotsvast vertrouwen in die wetenschap . We vertrouwen het meer dan de krant, de Tweede Kamer en de rechtspraak. Deze populariteit en betrouwbaarheid van wetenschap zien we terug in ons taalgebruik als we iemand proberen te overtuigen van een claim. Een veel gehoorde opmerking tijdens een discussie is dan ook: "Ja, maar wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat...". Waarna de discussie tot een abrupt einde komt, maar waarin je geen steek verder gekomen bent.  Ook in mijn eigen schrijfsels kom ik dit type taalgebruik tegen. Het is verleidelijk om dit soort krachttaal te gebruiken als je mensen probeert te overtuigen. Het is effectief zonder dat je de achterliggende redeneringen hoeft te geven. Daarom is het belangrijk om stil te staan hoe wij over de wetenschap praten en wat voor beeld dat van de wetenschap creëert. Geen eindeloze semantische discussie,...